guus de bakker

Twee leporello’s

Het woord leporello is na 1950 opgenomen in de Dikke Van Dale. Je kunt het geen eponiem noemen omdat het niet op een historische persoon teruggaat. Van dit laatste is baedeker een voorbeeld; het reishandboek - “Ik wenschte eenige photographieën te koopen”- heet naar Karl Baedeker (1801 – 1859). Zo wordt de zware meerpaal waaraan je je binnenvaarter kunt vastleggen dukdalf genoemd. Een woord dat teruggaat naar de Duc de Alba, de onverzettelijke hertog van Alva (1507 – 1582).

In zijn voorwoord tot het Eponiemenwoordenboek (1990) belooft Ewoud Sanders een uitgave van “de vele honderden woorden die teruggaan op personages uit boeken, gedichten, liedjes, muziekstukken, enzovoort.” Hierin zal het woord leporello een plaats krijgen want dit woord gaat terug op het hulpje van Don Giovanni in Mozarts opera. In een prachtige aria bezingt Leporello aan de hand van een lange, meervoudig gevouwen strook de talloze erotische veroveringen van de Don. Zie Youtube: “Madamina, il catalogo a questo (Leporello, Ferrucio Furlanetto).


Ik heb twee leporello’s gemaakt, de eerste in september 2010, een cadeau voor Wim Rupert die 65 jaar werd. Sinds het midden van de jaren zestig van de vorige eeuw kennen wij elkaar, we waren beiden lid van de toneelgroep, verbonden aan onze lerarenopleiding. Wim was een talentvolle acteur, hij is zelfs nog eens op bezoek geweest bij de directeur van de toneelschool in de Marnixstraat. Maar uiteindelijk is Wim directeur bij Arcadis geworden. Hoeveel prachtige vertolkingen hebben wij door Arcadis moeten missen? In een toespraak noemde ik een aantal figuren uit toneelstukken van Shakespeare waarmee Wim wel raad zou hebben geweten. Bij ieder personage had ik een quote in Shakespeare gevonden die op Wim van toepassing is.
Welke rollen heb ik Wim laten spelen? Onder andere Feste, de clown in Twelfth Night, Benedict in Much ado about Nothing, Jago in Othello en Prospero in The Tempest.


De tweede leporello bevat mijn klasgenoten van de zomerakademie in Normandië in actie. Juli 2019, “Dat was gheselscap goet ende fijn,” te weten: Carla, Christien, Merel, Rens, Ingrid, Jeanine, Corrie, Ruud, Simone, Marijke.

leporello 1
Leporello 1: 1,1
leporello 1
Leporello 1: 1,2
leporello 1
Leporello 1: 1,3
leporello 1
Leporello 2: 2,1
leporello 1
Leporello 2: 2,2
leporello 1
Leporello 2: 2,3
leporello 1
Leporello 2: 2,4
leporello 1
Leporello 2: 2,5
leporello 1
Leporello 2: 2,6
leporello 1
Leporello 2: 2,7